Meer dan ooit!

Alleen is het technisch lastig. Beter is om de e-bike een kenteken te geven. Teken daarom de nieuwe petitie!

Want hoe zit het?

De e-bike bestaat niet! Althans, niet in de verkeerswetgeving. De e-bike is alleen gekeurd als product volgens de geharmoniseerde regels die binnen de EU gelden voor dit type product. Als de e-bike zich anders gedraagt dan is het in Nederland op de weg een 'speed pedelec', vergelijkbaar met een bromfiets. De bromfiets en speed-pedelec bestaan wèl in de verkeerswet, worden als hetzelfde gezien.

De e-bike is volgens de verkeerswet een fiets. Voor de fiets is er traditioneel van alles mogelijk, zolang het ding dus maar geen brom- of snorfiets is. Er is zelfs geen maximumsnelheid. Je hebt immers geen snelheidsmeter op je fiets.

Daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt door 'de industrie'. Niet alleen de Nederlandse fatbike-bouwers. Je kan via internet heel goedkoop een fatbike uit China laten komen. Die dingen worden op geen enkele manier gekeurd want het zijn immers fietsen.

Genoemde EU-regels gelden alleen voor de verkoop binnen de EU. Maar als je zelf een e-bike importeert ben je als consument nog niet strafbaar. Je mag e-bikes (of stepjes) kopen en verhandelen die zich niet aan de regels houden, als je ermee maar op je eigen erf blijft en niet op straat komt.

Het schaalt niet op om het aan de handhaving door de politie over te laten. Ze moeten ze namelijk eerst aanhouden. Dan krijgen ze een boete en waarschuwing. Als ze desondanks later opnieuw gepakt worden voor hetzelfde wordt het ding pas van straat gehaald.

Er is een enorm leger nodig om deze fietsen aan te pakken op deze manier. Daarom hebben 50 gemeenten onder leiding van Amsterdam vandaag een petitie overhandigd aan de Tweede Kamer om de fatbike aan te pakken. Met handhaving lukt het niet. Handhaving werkt alleen als overtredingen incidenteel zijn. Nu gebeurt het op grote schaal, industrieel zeg maar.

Voorkomen moet worden dat de snelle e-bikes de straat op komen. Probleem blijft dat je niet kan zien wat een e-bike allemaal te bieden heeft. Dat is een technische puzzel die een handhaver pas kan uitvogelen na een staande houding. Het is per e-bike dan ook nog eens arbeidsintensief. Het ding moet onder andere op de rollenbank en allerlei snellere standen kunnen in een keuze-menu op het display verstopt zitten.

De fysieke staande houding is trouwens ook erg moeilijk tegenwoordig. Dat kan alleen als campagne, waarbij agenten te motor (getrainde specialisten van een zwaar overvraagde eenheid) de overtreders naar de rollenbank brengen. Na 10 minuten moet de hele opstelling alweer verkassen omdat tieners elkaar via de smartphone waarschuwen over de lokatie van de controle. De grootste kracht zit 'm in de dreiging van controle en een geslaagde handhaafactie uitventen.

Daarom een kenteken
Een kenteken geven aan elke e-bike is wel een oplossing. En als we dan toch bezig zijn, verplicht ook een oranje voorspatbord zodat je kan zien dat er een e-bike aan komt.

Want voordat het kenteken uitgegeven kan worden moet goed gedocumenteerd zijn wat voor voertuig het is. Dat kan alleen bij voertuigen die bekend zijn bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Veel deugdelijke e-bikes zullen door de lokale fietsenmaker een kentekenplaatje kunnen krijgen en wat oranje strepen op het voorspatbord op basis van merken en modellen die het RDW kent. De reguliere fabrikanten en importeurs hier kunnen bij de RDW lijsten inleveren met de e-bikes die ze op de markt brengen of hebben gebracht.

De e-bikes die niet voldoen aan de eisen kunnen bij de keuring geen kenteken krijgen! Omdat ze te snel gaan, opgevoerd zijn of kunnen worden. En een e-bike zonder kenteken, dat valt enorm op als het verplicht is en dat is al zwaar strafbaar. Dat is heel makkelijk handhaven.

Een Chinese fabrikant levert geen informatie aan bij het RDW over de e-bikes die onmogelijk voldoen aan de eisen en de lokale fietsenmaker kan het ding niet terugvinden in het systeem. De eigenaar moet dan een (dure) individuele keuring aanvragen bij de RDW.

Het staat de handel in e-bikes binnen de EU niet in de weg. Alleen als je als Duitser of Belg met je e-bike over de grens fietst dan moet je hier voldoen aan een kentekenplicht. Je e-bike verkopen mag natuurlijk zonder problemen, daar zorgen die EU-regels wel voor. De EU gaat niet over de hier geldende verkeersregels, dat is voor elke lidstaat zelf.

Kortom, een kentekenplicht verplaatst de handhaving van de straat naar een keuring bij de lokale fietsenmaker. Dat schaalt wel op omdat motoragenten dan niet hoeven te jagen naar e-bikes die op heterdaad op straat worden aangehouden en gekeurd. De keuring is de handhaving.

Opvoeren kan dan nog?
Ja, het is natuurlijk zo dat een e-bike na keuring bij de lokale fietsenmaker (met RDW-licentie om te mogen keuren) alsnog opgevoerd kan worden. Dat betekent wel dat de fiets eerst aangepast is voor die naar de keuring gaat en daarna opnieuw aangepast wordt. Dat is van een heel andere orde dan via het menu op het stuurdisplay een hogere snelheid selecteren. Veel consumenten zullen daar niet voor kiezen.

Ook hoort een minimumleeftijd bij voertuigen zoals de brom- en snorfiets. Je hebt er een brommerrijbewijs voor nodig.

Als de politie een e-bike op hoge snelheid voorbij ziet rijden, dan is het noteren van het kenteken voldoende om te kunnen beboeten. Dat schaalt op.

Ook als er een kind op een e-bike fietst kan de politie er op af. Waarschijnlijker is dat het kind voordat het op de e-bike gaat zitten al wordt tegen gehouden: "Nee, dat mag je niet, je bent te jong." Ofwel door de ouders ofwel door de eerste de beste andere weggebruiker: "Hee, wat doe jij op een e-bike! Dat mag jij niet!" Laat staan dat het kind ermee naar school fietst.

Omdat de e-bike dan niet meer valt onder 'fiets' is het ook mogelijk om er een maximumsnelheid voor op te geven, zoals de snorfiets nu 25km/u als maximumsnelheid heeft. De e-bike als fiets kan je op zich niet beboeten op het overtreden van een maximumsnelheid omdat daarvoor geldt dat je zo snel mag als je kan trappen en wat er op de weg geldt. Dus een racefietser kan in theorie 50km/u over een dijkweggetje zonder in overtreding te zijn. Daar is 60km/u vaak de maximumsnelheid.

Tegenstanders
De optie kentekenplicht is ook al onderzocht door SWECO in opdracht van de Rijksoverheid. Het is een te overkomen hindernis voor de meesten, met als voordeel dat de e-bike bij diefstal makkelijker terug te vinden is. De meeste volwassenen hebben zelf al een autorijbewijs en die is automatisch ook geldig als bromfietsrijbewijs. Een enkele volwassene op de e-bike nu heeft geen geldig (Nederlands) rijbewijs, vooral in Amsterdam. Het zou een winst voor de verkeersveiligheid zijn dat ze hun rijbewijs moeten halen. Denk bijvoorbeeld aan de bezorgers op e-bikes.

Het grootste bezwaar van SWECO is dat circa 32.000 middelbare scholieren nu van de e-bike afhankelijk zijn om naar school te gaan. Dat zouden ze dan niet meer kunnen.

Maar wacht even. Een e-bike kan maar 25km/u. Als je op een uur afstand woont van school als scholier (heel extreem gesteld) dan strand je op een gewone fiets op 7 km afstand van school in dat uur. Je hebt dan op een gewone fiets 1,5 uur nodig om op school te komen. Scholieren die op 15km van school wonen hebben 14 minuten meer nodig dan met de e-bike. Ze kunnen natuurlijk ook een racefiets nemen of een fiets met veel versnellingen...

Voor nu, vergeet niet de nieuwe petitie te ondertekenen en te verspreiden: https://ebikekenteken.petities.nl

Maar als gemeente Amsterdam maken wij ons zorgen, omdat veel fatbikes zijn opgevoerd en vaak een gashendel hebben waarbij je zelf niet hoeft te trappen en toch heel hard kan rijden. De fietsen gaan vaak harder dan 30km/u, of zelfs harder dan 40 km/u. Kinderen rijden dan zonder rijbewijs, zonder helm, op fietsen waarvan de remmen niet gemaakt zijn voor deze snelheden. Dit brengt grote risico’s met zich mee op ongelukken met veel schade. Daarom vinden wij het belangrijk dat u goed geïnformeerd bent.

Wist u dat:

• Een elektrische fiets maximaal tot 25 km/u trapondersteuning mag geven bij het fietsen?
• Een opgevoerde elektrische fiets/fatbike met gashendel verboden is op de openbare weg?
• Je met zo’n illegale fiets een groot risico loopt omdat je niet verzekerd bent? Je bij een ongeluk dus zelf voor de kosten opdraait?
• De kans groter is dat je een ongeluk krijgt, omdat bijvoorbeeld de remmen niet gemaakt zijn om harder te rijden dan 25 km/u?
• Als een elektrische fiets ondersteuning geeft boven de 25 km/u dit alleen mag als de fiets is goedgekeurd door de Rijksdienst voor het wegverkeer (RDW)?
• Je bij deze gekeurde fietsen dan net als bij een snorfiets of bromfiets een rijbewijs en helm nodig hebt en er pas vanaf 16 jaar op mag rijden?
• Deze regels niet voor niets zijn, omdat kinderen en jonge tieners er nog niet aan toe zijn om op hoge snelheid snel beslissingen te nemen in het verkeer?
• De politie handhaaft op opgevoerde en illegale e-bikes/fatbikes en een speciale rollerbank gaat gebruiken om de fietsen te controleren?
• De boete 290 euro is, en de fiets in beslag genomen kan worden die je dan niet meer terugkrijgt?

Lees ook hier welke regels er gelden voor fatbikes

Denkt u na over het kopen van een fatbike voor uw kind? Koop altijd een model dat goedgekeurd is voor de openbare weg. Hou de maximale ondersteuning van 25 km/u aan en voer de fiets niet op.

Ik dank u voor uw medewerking om ouders bewust te maken van de regels en risico’s van het gebruik van fatbikes. Laat ons weten als u op uw school meer aandacht wil besteden aan dit onderwerp. Of als u andere vragen heeft mail dan naar: verkeersveiligheid@amsterdam.nl.

Hartelijke groet,
Melanie van der Horst
Wethouder Verkeer en Vervoer
Gemeente Amsterdam

Dit vervoersmiddel kent veel voordelen en maakt het makkelijker om lange afstanden op de fiets af te leggen. Fietsen wordt op deze manier nog toegankelijker en een meer vanzelfsprekende keus boven de auto voor korte en middellange afstanden. Helaas zijn er ook nadelige aspecten. Met name opgevoerde e-bikes, en dan vooral de variant met dikke banden (fatbikes), veroorzaken door het grote verschil in snelheid ten opzichte van andere gebruikers, veel overlast en gevaar op straat. De bestuurders van de opgevoerde e-bikes, niet alleen jongeren, ook ouders op e-bakfietsen, jong volwassenen en ouderen op hun snelle e-bikes, zijn een gevaar op het fietspad. Hoewel het gebruik van opgevoerde e-bikes op de openbare weg verboden is, is het opvoeren zelf niet verboden en worden opvoersets en opvoerapps in winkels en online massaal verkocht.

Opgevoerde e-bikes, met name fatbikes, zijn erg populair onder kinderen en tieners. In de praktijk gedragen deze opgevoerde e-bikes zich qua snelheid en vermogen als brom- of snorfietsen. Op e-bikes met een ‘gashendel’ hoeft niet of nauwelijks te worden getrapt. Bestuurders (veelal jonger dan 16 jaar) rijden zonder rijbewijs, zonder helm en zonder verzekering over het fietspad en de weg. Zonder typegoedkeuring van het RDW zijn deze bestuurders onverzekerd bij een ongeval. Dat brengt grote (aansprakelijkheid)risico’s met zich mee voor (de ouders van) deze jongeren. Een Haarlemse fatbike verkoper uit zijn zorgen in het NH Nieuws: "Heel veel jongeren, die bij wijze van spreken net zonder zijwieltjes kunnen fietsen, gaan nu met 45 kilometer per uur door de straat".

Wij delen zijn zorgen en richten ons daarom tot u. Met deze brief roepen wij u op om snel tot actie over te gaan om deze problematiek op te lossen.

We zijn bekend met het onderzoek dat uw departement doet n.a.v. de motie Geurts en de motie de Graaf naar beleidsmaatregelen om het opvoeren van e-bikes tegen te gaan. Tegelijkertijd is de situatie op straat urgent en is er nu actie nodig. De politie start binnenkort handhaving met nieuwe rollerbanken, maar er is meer nodig dan dat.

We roepen u op om in te grijpen en te komen met een concreet pakket van maatregelen voor de korte termijn. Daarbij denken wij bijvoorbeeld aan het aanpakken van het opvoeren van e-bikes door een landelijk verbod op verkoop van opvoersetjes en het instellen van een minimumleeftijd voor het gebruik van e-bikes, waaronder fatbikes. De verkeersveiligheid kan niet langer wachten.

Met vriendelijke groet,

Wethouder van Leeuwen, gemeente Haarlem
Wethouder van der Horst, gemeente Amsterdam
Wethouder van Hooijdonk, gemeente Utrecht
Wethouder Karremans, gemeente Rotterdam
Wethouder Breeuwsma, gemeente Alphen aan den Rijn
Plaatsvervangend wethouder van Lammeren, gemeente Amersfoort
Wethouder Wenzkowski, gemeente Apeldoorn
Wethouder Wijmenga, gemeente Beverwijk
Wethouder Wijkhuisen, gemeente Bloemendaal
Wethouder Vijselaar, gemeente De Ronde Venen
Wethouder Huijsmans, gemeente Delft
Wethouder Augustijn, gemeente Den Helder
Wethouder Prins, gemeente Diemen
Wethouder Teutelink, gemeente Enschede
Wethouder Broeksma, gemeente Groningen
Wethouder Saunet, gemeente Heemskerk
Wethouder Stam, gemeente Heemstede
Wethouder Steen, gemeente Hengelo
Wethouder Oelfke, gemeente Hendrik-Ido-Ambacht
Wethouder Geers, gemeente ’s-Hertogenbosch
Wethouder Assendelft, gemeente Hoorn
Wethouder van den Berg, gemeente Houten
Wethouder North, gemeente Leiden
Wethouder Drenth, gemeente Midden-Groningen
Wethouder Windhouwer, gemeente Nijkerk
Wethouder Janssen, gemeente Papendrecht
Wethouder Zwijnenberg, gemeente Roermond
Wethouder Vermeulen, gemeente Roosendaal
Wethouder Heddes, gemeente Schagen
Wethouder Suna, gemeente Soest
Wethouder Diepstraten, gemeente Velsen
Gerard Slegers namens de Vervoerregio Amsterdam (gemeente Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Diemen, Edam-Volendam, Haarlemmermeer, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Uithoorn, Wormerland, Waterland, Zaanstad)
Wethouder Hendriks, gemeente Zandvoort
Wethouder ter Laak, gemeente Zoetermeer